Wandeling naar de Wilzenberg

Wegkruis "Onze-Lieve-Vrouw met kind

Het wegkruis "Moeder Gods met kind" ligt op de processieroute in Aberg. Het werd opgericht in 1930. Het wegkruis van betonblokken met een plat houten reliëf van "Onze-Lieve-Vrouw met Kind" wordt omringd door figuren en religieuze symbolen en draagt de inscriptie: "O Maria, help altijd".

Kruiswegstatie in Aberg

De kruiswegpost in Aberg werd in 1989 gebouwd door de katholieke parochie Schmallenberg.

Deze kruisweg met kopieën van gedoneerde originele stationsafbeeldingen van H. J. Falke (28 jaar 1842) werd in 1989 gebouwd met donaties van de St Alexanderparochie. Het onderste deel van de route doet denken aan de "Zeven Voetstappen" op weg naar Wilzenberg, een voorafbeelding van de kruisweg die in 1769 werd gedocumenteerd. De aanwezigheid van de soldatengraven (XIL-station) is bedoeld om het lijden en de dood tijdens de Tweede Wereldoorlog te herdenken.

Kruis met soldatengraven

Het kruis met soldatengraven "Am Aberg" werd opgericht in 1945/46. Het wegkruis met corpus, dak en achterwand, inclusief een oude gekleurde afbeelding van de 12e statie van de kruisweg Am Aberg.

Op een houten plaquette is de volgende tekst gegraveerd:
"De hele glorieuze natuur toont je het spoor van de grote God.
Maar als je hem op zijn mooist wilt zien, blijf dan bij zijn kruis."

De namen van de soldaten uit de Tweede Wereldoorlog die hier rusten, zijn gegraveerd op het naastgelegen soldatenkruis met dak: Josef Kohl, Hans Pesch, Jurt Eisinger 06.04.1945

Wegkruis "Moeder van Goede Raad

Het wegkruis "Moeder van Goede Raad" op de Aberg bij de splitsing van de weg werd rond 1800 opgericht. Het beeldt de Moeder Gods met het kindje Jezus in hout uit en werd in 1956 of 1958 door de beeldhouwer Ignaz Hartmann uit Werden opgericht. In de volksmond wordt het ook wel "het heilige huis van Damme" genoemd.

Op Hemelvaartsdag stopt de processie hier op de terugweg, er wordt gebeden en de Mariahymne gezongen.

De Wilzenberg

Je kunt de legendarische Wilzenberg al van ver zien. Hij wordt ook wel de bedevaartsberg of "heilige berg" van het Sauerland genoemd. Op de Wilzenberg stonden een Wallen en een vluchtburcht, waarvan vandaag de dag nog delen te herkennen zijn.

De bedevaartskapel in haar huidige vorm dateert uit 1773 (afgebroken in 1508 en 1732). De kruiswegstaties dateren uit 1773.

In 1895 werd een uitkijktoren gebouwd, die in 1990 werd gerenoveerd en verhoogd van 9 meter naar 17 meter. Vanaf deze uitkijktoren kun je uitkijken over het land van de 1.000 bergen en je realiseren waarom onze voorouders geloofden dat de zetel van de goden en Helden in de hoogste boomtoppen lag.

Op de heuvel staat een fontein, ook wel Püttken genoemd. Vroeger vertelde men kinderen dat de ooievaar hier baby's vandaan bracht.

Gravin Chuniza

Gravin Chuniza (Kunigunde = koningin) woonde op de legendarische Wilzenberg. Ze had een zoon "Timo" met haar eerste man Kuno. Volgens de legende behekste en vergiftigde ze haar eerste man Kuno en zes andere echtgenoten/mannen door extract van rood vingerhoedskruid in de wijnsinters te mengen.

Uit berouw en boetedoening schonk ze al haar kloosterboerderijen, landerijen, bossen en landgoederen aan het klooster Grafschaft. Anno van Keulen liet voor haar Sundern een klooster en een stadje stichten (Smalenburg, nu Schmallenberg).

De ballade van Chuniza, opgenomen ter gelegenheid van de viering van de 725e verjaardag in 1969 en gezongen door "Willi Bräutiga", beter bekend als Tom Astor, luidt:

In het kasteel in het Sauerland
stond eens een snode vrouw bekend
om haar moorddadige daden.
Hoog op de Wilzenberg wild
daar vermoordde ze zeven mannen,
een echte Satan.

Toen ze de zeven mannen had geleegd
gaf ze vervolgens de aartsbisschop
de erfenis van haar vaders
Anno van Keulen liet een klooster en een stadje stichten voor de Sundern
.
Maar dat was iets later.

Klooster Grafschaft

Ora et labora is het motto van de benedictijner monniken, "bid en werk", en dat is precies wat de hardwerkende monniken deden toen aartsbisschop Anno van Keulen in 1072 het klooster Grafschaft stichtte. De plaats zou later het culturele centrum van Sauerland en de kern van de stad Schmallenberg worden. Het klooster Grafschaft beleefde zijn bloeiperiode in de loop van de 12e eeuw. Later moeten discipline en orde eronder geleden hebben, want het aantal broeders daalde tot zeven. Dit verklaart waarom de abdij zich in 1508 aansloot bij de congregatie van Bursfeld, een beweging die de strikte religieuze regel van Benedictus en intensieve academische studie benadrukte.

Het klooster bezat bijna alle bossen en velden in het Sauerland van het keurvorstelijke Keulen en daarbuiten, waarvan de meeste werden verpacht. De pachters, voornamelijk boeren, moesten hun "tiende" betalen. Dit gebeurde meestal op Martinus (11 november).

In de 17e en 18e eeuw beleefde het klooster een nieuwe opleving, althans in economisch opzicht. De ijzerindustrie begon zich te ontwikkelen in de regio Sauerland en het klooster ondersteunde deze beweging op zijn land. In 1729 werden de delen van het gebouw die nu nog te zien zijn herbouwd. Vooral het prachtige poortgebouw springt in het oog en suggereert eerder een kasteel dan een klooster achter de muren.

In 1827 werd het klooster eigendom van de familie von Fürstenberg, die vandaag de dag nog steeds de belangrijkste eigenaars zijn.

In 1948 kwamen de zusters van de Orde van de Zusters Borromeüs naar Grafschaft om hier hun kloosterleven voort te zetten. De nonnen, die uit Silezië waren verdreven, herbouwden het klooster en investeerden veel tijd en arbeid. De gebouwen moeten in die tijd in erbarmelijke staat zijn geweest.

In mei 1997 vierde de abdij Grafschaft de 925e verjaardag van haar stichting (1072). Ter gelegenheid hiervan werd in het klooster een museum over de "Kunst en Geschiedenis van het klooster Grafschaft" geopend. In het kloostermuseum worden liturgische instrumenten, geschriften en relikwieën tentoongesteld.